• ERT afnemen in een klinische setting
• Ideologische wereldbeelden en cognitieve functies op laag niveau
• Effectiviteit: Virtual Reality Cognitieve Gedragstherapie

ERT afnemen in een klinische setting

De Emotion Recognition Task (ERT) van Barbara Montagne, Roy Kessels, David Perett en Edward de Haan is een populaire test die anno 2021 veelal in de klinische praktijk wordt gebruikt. Wanneer de test online wordt afgenomen bevindt deze zich echter nog in een platform dat hier niet voor geoptimaliseerd is.

Metrisquare.net, een community platform
Voor gebruikers die de ERT via een webbrowser gebruiken bevindt de test zich al jaren in het community-based Metrisquare platform. Geïnteresseerden kunnen hier naast het afnemen van de ERT ook (eigen) tests onderling delen. Al 12,5 jaar biedt Metrisquare een plek voor wetenschappers en clinici voor testontwikkeling en wetenschappelijk onderzoek.

Het succes van de ERT geeft aanleiding voor professionalisering: DigiDiagweb
Door het succes van de ERT wordt deze test ook veel in de praktijk gebruikt via dit community platform. Echter is dit platform niet geoptimaliseerd voor klinisch gebruik. We bieden daarom een professionaliseringsupgrade: gebruikers die de test klinisch gebruiken krijgen de mogelijkheid om de ERT in een daarvoor geoptimaliseerd platform te gebruiken.

Wat zijn de voordelen van deze upgrade? 

Een instelling of praktijk kan een jaarlicentie voor DigiDiagweb nemen en hiermee zelfstandig gebruikersaccounts beheren binnen haar instelling. Op die manier heeft iedere proefleider een account op naam. Afname van de ERT blijft gratis.

Voordeel voor community-leden
Gebruikers die tot op het heden gebruik hebben gemaakt van de webversie van de ERT via metrisquare.net kunnen tot 1 juni 2021 met 20% korting op de jaarlicentie overstappen naar het klinische systeem DigiDiagweb.

Ideologische wereldbeelden: weerspiegeling van perceptuele en cognitieve functies op laag niveau

Volgens onderzoekers van Cambridge en Stanford University kunnen ideologische wereldbeelden een weerspiegeling zijn van perceptuele en cognitieve functies op laag niveau. De onderzoekers publiceerden onderzoeksresultaten die erop wijzen dat psychologische kenmerken, en dan vooral cognitieve, veel beter zijn in het voorspellen van extremistische neigingen dan leeftijd, inkomen of opleidingsniveau.

De studie, die voortbouwt op eerder onderzoek, omvatte meer dan 334 proefpersonen in de Verenigde Staten met leeftijden van 22 tot 63 jaar. Deze proefpersonen kregen gedurende twee weken een reeks tests aangeboden: 37 neuropsychologische taken en 22 persoonlijkheidstesten.

De onderzoekers hebben specifieke psychologische kenmerken van politieke, nationalistische, religieuze en dogmatische overtuigingen in kaart gebracht. Neuropsychologisch- en persoonlijkheidsonderzoek waren consequent 4 tot 15 keer beter dan demografische voorspellers bij het verklaren van individuele verschillen in ideologische voorkeuren.

Deelnemers met een extremistische instelling hadden een slechter werkgeheugen en sloegen trager nieuwe informatie op. Ze reageerden ook impulsiever en hadden meer nood aan spanning en sensatie. Daarnaast vonden de wetenschappers dat de ideologische voorkeur van de deelnemers weerspiegeld werd in hoe ze beslissingen nemen. Conservatisme en nationalisme bleken gelinkt aan meer voorzichtigheid, terwijl mensen met liberaal gedachtegoed sneller maar met meer risico op een fout antwoord beslisten.

De publicatie is open access en kun je lezen via deze link: https://royalsocietypublishing.org/doi/pdf/10.1098/rstb.2020.0424

Promotieonderzoek bevestigt effectiviteit Virtual Reality Cognitieve Gedragstherapie bij behandeling psychose

Gz-psycholoog Roos Pot-Kolder promoveerde 19 februari 2021 aan de Vrije Universiteit met haar onderzoek: Virtual reality for research and treatment of psychosis. Pot-Kolder deed onderzoek naar mechanismen van paranoïde wanen, inclusief de ecologische validiteit van virtuele sociale omgevingen voor het uitlokken van paranoïde gedachten en gedrag, en de veiligheid van gebruik omtrent het optreden van cybersickness. Daarnaast werd klinisch onderzoek gedaan naar de effecten van in virtual reality gebaseerde cognitieve gedragstherapie, of VR-therapie, voor paranoïde wanen en sociaal functioneren.

Proefpersonen uit het onderzoek bestonden uit 55 patiënten met een recent opgetreden psychotische stoornis, 20 patiënten met een ultrahoog risico voor psychose, 42 broers en zussen van patiënten met psychose en 53 gezonde controles. Proefpersonen liepen 5 keer in een virtueel café met verschillende niveaus van ecologische sociale stress.

Virtuele sociale stressoren waren bevolkingsdichtheid, etnische dichtheid en vijandigheid. Paranoïde wanen en subjectieve spanning namen toe met de mate van sociale stress in de omgeving. 

Significante afname paranoïde wanen en sociale angst na VR-therapie
De meting na de virtual reality therapie liet een significante afname zien van paranoïde wanen en angst tijdens sociale situaties in het dagelijks leven, vergeleken met de controlegroep die de behandeling niet had gekregen. Deze verbeteringen bleven bestaan bij de follow-up meting. De meting na de virtual reality therapie liet geen significante toename zien van de hoeveelheid tijd doorgebracht met andere mensen. De groep die de virtual reality behandeling heeft gekregen liet verder bij de follow-up meting een significante verbetering zien van sociaal functioneren en een afname van zelf-stigmatisering, terwijl de controlegroep geen verbeteringen liet zien. 

Cybersickness na blootstelling aan VR
Cybersickness is een negatief bijeffect van bloostelling aan virtual reality omgevingen, en het optreden ervan is gerelateerd aan het vroegtijdig beëindigen van virtual reality therapie. Roos Pot-Kolder: “Het lijkt er op dat cybersickness symptomen overlappen met de symptomen die optreden bij angst. De verwachting is daarom ook dat als de angst gedurende een virtual reality therapie afneemt, de gerapporteerde cybersickness symptomen ook dalen”.

VR voor behandeling en wetenschappelijk onderzoek
Over het algemeen kan worden gezegd dat symptomen en cognitieve biases die mensen in het dagelijks sociale leven hebben, ook optreden in virtuele sociale omgevingen. Virtual reality kan goed worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek naar (sociale) mechanismen zoals die van paranoïde wanen. Omgekeerd, zorgt een behandeling in virtuele sociale omgevingen voor verbeteringen in het dagelijks leven van patiënten met een psychotische stoornis die last hebben van angst en achterdocht. Volgens dit onderzoek is virtual reality gebaseerde cognitieve gedragstherapie ecologisch valide, veilig, effectief en economisch verantwoord voor implementatie in de gezondheidszorg voor de behandeling van patiënten met een psychotische stoornis.