DigiDiag: innovatieve diagnostiek in neuropsychologie

In 2008 begonnen we met het ontwikkelen van onze eerste digitale oplossing voor psychodiagnostiek. Het digitaliseren van (neuro-)psychologische tests was destijds nieuw en onbekend terrein. Hierin zagen we de potentie van technologie om de wereld van psychodiagnostiek te transformeren.

We brachten die visie tot leven met het DigiDiag testsysteem, dat toen nog bekend stond als DiagnoseIS. De ontwikkeling was een samenwerking van ambitieuze ontwikkelaars, vooraanstaande psychologen en wetenschappers van universiteiten en ziekenhuizen. Samen legden we een wetenschappelijke basis die DigiDiag tot een pionier maakte in het veld.

Een van functionaliteiten van DigiDiag is de speciale ontwikkelmodule die onderzoekers de vrijheid gaf om nieuwe tests te creëren en bestaande tools te digitaliseren. Van klassieke paper-and-pencil-tests tot innovatieve concepten die nergens anders bestonden – Zo breidde DigiDiag uit tot het testaanbod van vandaag.

Wat DigiDiag uniek maakt

DigiDiag is een systeem waarmee cognitieve functies gemeten kunnen worden, zoals oriëntatie, geheugen, perceptie, spraak, taal en executief functioneren. Het biedt een combinatie van klassieke en moderne tests, uitgevoerd op een (Wacom-)tablet met een digitale pen. Wat DigiDiag onderscheidt, is het oog voor detail: elke beweging wordt geregistreerd. Hierdoor wordt niet alleen het eindresultaat vastgelegd, maar ook het proces – een waardevolle bron voor nieuwe analyses, zelfs bij traditionele tests.

Na het afnemen van een test is het rapport direct beschikbaar. De scores worden automatisch vergeleken met normen en het rapport bevat ook visuele inzichten zoals tekeningen, grafieken en tabellen. Rapportages kunnen als PDF worden opgeslagen voor klinisch gebruik of geëxporteerd als .csv-bestand voor verdere analyse in programma’s zoals SPSS, Excel of Matlab.

De uitdagingen van groei en regelgeving

Hoewel DigiDiag in klinische settings veel potentie heeft getoond, ervaren we aanzienlijke uitdagingen. De eisen vanuit regelgeving als ISO 13485 (MDR), ISO 27001 en NEN 7510 (informatiebeveiliging) in combinatie met auteursrechten op bestaande tests en beschikbare budgetten voor het aanschaffen van neuropsychologische tests, vormen een grote uitdaging bij het haalbaar maken van een product met de gewenste kwaliteit, validiteit en veiligheid.

Sinds eind 2024 bieden we DigiDiag daarom alleen nog aan voor projecten met een wetenschappelijk karakter. Het biedt onderzoekers handige, innovatieve tools om cognitieve functies te onderzoeken en te beoordelen.

Tests in DigiDiag

De afgelopen jaren hebben we samen met onderzoekers het testaanbod uitgebreid. Hieronder vind je een overzicht van van de tests en testbatterijen in DigiDiag.

MAAS testbatterij

De MAAS testbatterij(Schreurs, S., In de Braek, D., et al., 2014) is aanvankelijk ontwikkeld en genormeerd als een set paper-and-pencil tests. De Maastricht Ageing Studies hebben geleid tot goede, moderne normen voor deze testbatterij, waarin zowel klassieke als nieuwe tests opgenomen zijn.

In samenwerking met Universiteit Maastricht werden vervolgens digitale versies van deze instrumenten ontwikkeld. Bovendien werd onderzocht in hoeverre de normen van de paper-and-pencil variant overeenkomen met die van de digitale versie. Deze bleken vergelijkbaar te zijn.

De MAAS Testbatterij omvat:

  • Stroop Kleur-Woorden Test
  • Concept Shifting Test
  • 15 Woorden Leertaak Auditief/Visueel (WLT-A/V)
  • Letter-Digit Substitution Test

Meer informatie over de MAAS Testbatterij

 

Emotion Recognition Task (ERT)

Tijdens de Emotion Recognition Task (Kessels, R.P.C., Montagne, B., et al., 2014) veranderen afbeeldingen van gezichten geleidelijk van neutraal naar een bepaalde emotie. De cliënt wordt verzocht de emotie te herkennen.

Normatieve data op basis van regressie zijn beschikbaar uit een steekproef van 418 gezonde deelnemers uit Nederland, Ierland, Duitsland en Australië van 8-88 jaar. Sinds 2020 zijn er nieuwe normen beschikbaar.

Gegevens van individuele deelnemers worden voor onderzoeksdoeleinden op het niveau van elke proef opgeslagen. Ook wordt er een geaggregeerd PDF-rapport per persoon gegenereerd, waarin de prestatie van het individu als percentiel voor elke emotie wordt weergegeven, evenals de totale score. De ERT is beschikbaar in het Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans, Italiaans, Portugees, Turks, Fins, Litouws en Russisch.

Meer informatie over de ERT

 

Visuospatieel Neglect Testbatterij (VNT)

De VNT Testbatterij (Vaes N., Lafosse C., 2015) is ontworpen om subtiele afwijkingen in visuospatiële functies vast te stellen. De tests bieden een hoge specificiteit en sensitiviteit, essentieel voor het diagnosticeren van neglect.

De VNT Testbatterij omvat:

  • Visuospatial Navigation
  • Bells Cancellation Test
  • Diamond Cancellation Test
  • Schenkenberg Line Bisection Test
  • Coloured Rectangle Bisection
  • Visual Search Time Test
  • Drawing Test
  • Spatial Memory Test
  • Extinction Test

Meer informatie over de VNT Testbatterij

 

DiaNAH testbatterij

De DiaNAH Testbatterij (De Vries, S., et al., 2015) is ontwikkeld om binnen een relatief kort onderzoek (30 – 45 minuten), een complete indruk te krijgen van eventuele visuele perceptiestoornissen ten gevolge van niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Op basis van wetenschappelijk onderzoek is een een set van 11 tests gekozen. Een aantal klassieke neuropsychologische tests die binnen Metrisquare gedigitaliseerd zijn, aangevuld met andere, nieuwe digitale tests. Hoewel er nog aanvullende data verzameld en geanalyseerd worden, hebben de auteurs in 2018 al een set nieuwe normen aangeleverd, die ingebouwd zijn in DigiDiag.

De DiaNAH Testbatterij omvat:

  • Crowding Task
  • Corsi Blocktapping
  • Birthday Party Test
  • Figure Ground Segmentation
  • Shape Ratio Discrimination
  • Global Motion Detection
  • Silhouetten
  • Bells Cancellation Test
  • Taylor Complex Figure
  • Dot Counting
  • Trailmaking Test

Meer informatie over de DiaNAH Testbatterij

 

RevArte Visual Search Task (RVST)

De RVST (Desmet I., Lafosse C., 2015) wordt steeds een veld met stimuli getoond, waarbij de proefpersoon gevraagd wordt het figuur dat in het midden afgebeeld is te zoeken in het veld en deze steeds door te strepen met een pen op een digitaal tablet.

Het systeem meet ondertussen de omissies en de zoektijden. Bovendien wordt het zoekpatroon geregistreerd. Het rapport toont de verschillen tussen de responsen rechts en links. Dit is waardevolle informatie bij het onderzoeken van visuele perceptie en het opsporen van visuospatieel neglect.

In 2015 werd een studie uitgevoerd met 66 hersenletsel patiënten en 19 gezonde controles om de psychometrische eigenschappen van de test te bepalen, evenals de klinische bruikbaarheid voor diagnostische doeleinden in een revalidatiesetting. Hieruit bleek dat het met RVST mogelijk is onderzoek te doen naar visuo-spatieel neglect en visuo-motorische exploratie. De RVST differentieert significant tussen de gezonde proefpersonen en de groepen met hersenletsel.

In 2019 werden aanvullende onderzoeken uitgevoerd door Thomas More in Antwerpen. Hierbij werden normatieve data verzameld onder 104 gezonde controles. Bovendien bleek uit de studie dat de RVST scores niet afhankelijk zijn van leeftijd, geslacht en opleiding.

Meer informatie over de RVST

De Emotion Recognition Task is een wereldwijd gebruikte test, mede dankzij Metrisquare.

Roy Kessels

Klinisch neuropsycholoog, Radboud Universiteit

Metrisquare draagt bij aan een betere diagnostiek van visuele perceptiestoornissen.

Stefanie de Vries

Neuropsycholoog, Koninklijke Visio

Metingen worden door Metrisquare makkelijker vastgelegd dan via een papieren taak.

Nathalie Vaes

Klinisch neuropsycholoog, Revalidatieziekenhuis RevArte

Danique’s Italiaanse droom

Misschien hebben jullie het niet eens gemerkt, maar voor ons was het best een grote stap: Danique, onze Marketing- en Communicatiemanager, wilde graag ervaren hoe het is om 3 maanden in Italië te wonen en van daaruit te blijven werken voor Metrisquare.

Bij Metrisquare zoeken we steeds naar manieren om mee te gaan met de moderne tijd. Steeds meer collega’s combineren thuiswerken met werken op kantoor, wat vaak leidt tot een betere werk-privébalans, hogere productiviteit en meer autonomie. Inmiddels zijn onze processen zo digitaal gestroomlijnd, dat het in principe niet uit zou mogen maken waar iemand werkt. Toch merken we dat elkaar ‘in het echt’ zien een waardevolle bijdrage levert aan samenwerking en werkplezier, ook al is dit vaak moeilijk meetbaar.

Danique in Italië

“Ik wilde altijd al langere tijd in Italië wonen en mijn keuze viel op Florence. Gelukkig stond Ben (Directeur) hiervoor open.”, vertelt Danique. Vooraf bespraken we samen belangrijke onderwerpen zoals manieren om contact te onderhouden met collega’s, veilig werken op afstand, een goede internetverbinding en een prettige, ergonomische werkplek inrichten. “Ben vroeg me een voorstel te maken om te laten zien dat alles goed georganiseerd zou zijn, en dat is gelukt! Ik ben ontzettend dankbaar voor deze ervaring.”

Danique geeft aan dat het grootste verschil het contact met collega’s was: “Via Jira en Teams konden we prima samenwerken, maar na een tijdje miste ik toch de gezelligheid van kantoor en de spontane overlegmomenten.”

Bij Metrisquare vinden we het belangrijk om open-minded en flexibel naar oplossingen te zoeken. Een goede voorbereiding helpt daarbij, maar zeker ook het lef om iets te proberen. Inspirerende ervaringen zoals die van Danique laten zien dat werken op afstand, zelfs vanuit het buitenland, mogelijk is. Tegelijkertijd benadrukken ze ook dat het regelmatig persoonlijk contact op kantoor wel heel zinvol is.

Werken met een medewerker uit de toekomst

Bij Metrisquare wordt diversiteit niet alleen gewaardeerd, maar ook actief omarmd. Het verhaal van Ivo, een talentvolle 27-jarige software engineer met autisme, illustreert de kracht van inclusiviteit en de positieve impact ervan op zowel het individu als het team.

 

Van interesse naar werk

Ivo’s reis begon met een introductie door Hanan Chihi van Vidar, een organisatie die mensen helpt bij het vinden van werk. Ivo had al interesse getoond in Metrisquare, en dit bleek een perfecte match. Ben, zijn leidinggevende, herinnert zich hun eerste gesprek: “Ik zag meteen dat Ivo een heel getalenteerd persoon is. Ik begreep ook de hulpvraag die voortkwam uit zijn autisme, maar had er vertrouwen in dat we daar samen een oplossing voor zouden vinden.”
Ivo vindt zijn werk bij Metrisquare uitdagend en interessant. Hij waardeert vooral de vrijheid en het vertrouwen om eigen initiatieven te nemen. Zijn focus ligt op de veiligheid van applicaties en servers, en hij draagt bij aan code management. “Het leukste aan mijn werk? Eigenlijk vind ik alles leuk,” voegt hij eraan toe.

Autisme op de werkvloer

Volgens Ben is Ivo’s unieke kijk op code een van de meest opmerkelijke aspecten van zijn werk. “Hij ziet meteen patronen of mogelijke fouten, zelfs als hij nog niet volledig begrijpt wat de code doet. Je kunt hem complexe ideeën uitleggen en hij begrijpt dat razendsnel. Misschien worden we in de toekomst allemaal zoals Ivo!” Volgens Ben is Ivo simpelweg in een tijd beland waarin we met primitieve middelen moeten omgaan. Deze opmerking, of het nu als grap bedoeld is of niet, benadrukt de waardevolle bijdrage van Ivo’s unieke perspectief aan het bedrijf.

Soms kan het vertalen van behoeftes en abstracte concepten naar praktische oplossingen een uitdaging vormen voor Ivo, vooral wanneer deze concepten vanuit zijn perspectief niet direct relevant lijken. Ben benadrukt echter dat ze samen een balans vinden door helder te communiceren en elkaars perspectieven te begrijpen. Ivo herinnert zich een specifieke situatie waarin hij voor een uitdaging stond. Door hun ervaringen te delen en gezamenlijk aan een oplossing te werken, konden ze het probleem effectief aanpakken.

 

Van aanpassingen naar groei

De communicatie tussen Ivo en zijn collega’s verloopt soepel, mede dankzij enkele aanpassingen om rekening te houden met zijn autisme, zoals de mogelijkheid tot thuiswerken, duidelijke communicatie en de ruimte om zijn eigen tijd in te delen. Ivo was aanvankelijk bang dat hij soms met sociale situaties zou worstelen. “Hij maakt inderdaad soms een bijzondere grap, maar in ons team kunnen we daar wel mee lachen, en Ivo ook,” legt Ben uit.

Hoewel Ivo zelf al veel vaardigheden had ontwikkeld, biedt de werkomgeving van Metrisquare hem nieuwe uitdagingen en leermogelijkheden. Hij heeft geleerd om beter om te gaan met feedback en onverwachte obstakels, wat zijn professionele groei heeft bevorderd.

 

Innovatie door inclusiviteit

Ben waardeert Ivo’s pragmatische benadering: “Ivo heeft ons veel geleerd over de diversiteit in de perceptie van problemen en oplossingen. Zijn unieke kijk is een waardevolle aanvulling voor ons bedrijf en voor mij persoonlijk.”

Bij Metrisquare is het duidelijk dat diversiteit niet alleen een waarde is, maar ook een kracht die innovatie en groei stimuleert. “Ik vind het belangrijk dat iedereen zichzelf accepteert, zich richt op zijn of haar sterke punten en hulp zoekt wanneer dat nodig is. Ivo doet dat en daar heb ik veel respect voor,” vertelt Ben.

Testkaart template

Korte omschrijving

[Officiële volledige naam test (afkorting)]

U

[meetpretentie]

[leeftijdsbereik]

j

[Soort instrument]

}

[Afnameduur]

Nederlandstalig

Auteurs: [namen volgens APA]

Uitgever: [uitgever handelsnaam]

p

Jaar van uitgave: [jaartal]

Jaar van normering: [jaartal]

Digitaal [afnemen/scoren] in [RSP/DigiDiag]

Bekijk hier de licentiekosten

Koop hier[link naar website uitgever] de handleiding

[Omschrijving doel, theorethische achtergrond, normen (hoe groot, geslacht en correcties), wat je er mee kunt meten, vooral als je het digitaal doet, wat je met die metingen kunt en hoe het werkt.]

Toepassing in Metrisquare

Met [RSP/DigiDiag] kun je de [testnaam] digitaal [afnemen en/of scoren]. Het programma berekent automatisch de score volgens de juiste normen en levert een gedetailleerd rapport.

[Disclaimer alleen erbij zetten als er een overeenkomst is gesloten of akkoord is ontvangen: Deze test is na schriftelijke toestemming van [uitgever/licentiehouder] door Metrisquare B.V. te Sittard beschikbaar gesteld voor digitale afname. Deze test is auteursrechtelijk beschermd. Verveelvoudigen en/of verspreiden, in welke vorm dan ook, zonder schriftelijke toestemming van [uitgever/licentiehouder] is niet toegestaan. Aan de uitkomsten van deze test kunnen geen rechten worden ontleend.]

Bronnen

[APA-stijl]

WLT-A/V

De 15 Woorden Leertaak auditief en visueel (WLT-A/V) test het vermogen om zowel auditieve als visuele informatie te verwerken.

15 Woorden Leertaak Auditief / Visueel

U

Evalueren van cognitieve flexibiliteit, verwerkingssnelheid en selectieve aandacht

24 – 81 jaar

j

Neuropsychologische test

Nederlandstalig

Auteurs: Van der Elst, W., Van Boxtel, M. P. J., Van Breukelen, G. J. P., & Jolles, J.

p

Jaar van uitgave: 2006

Digitaal afnemen in DigiDiag

De Word Learning Task (WLT) is een geheugentaak die ontworpen is om verschillende aspecten van het geheugen en het leervermogen bij deelnemers te beoordelen.

Tijdens de test worden 15 woorden 5 keer aangeboden. Na het aanbieden van de 15 woorden wordt steeds aan de proefpersoon gevraagd de woorden te reproduceren. Na 20 minuten volgt een recall: de proefpersoon moet opnieuw proberen zoveel mogelijk woorden uit het geheugen te reproduceren. Op deze manier wordt het lange termijn geheugen gemeten. Vervolgens wordt aan de proefpersoon gevraagd uit een lijst van 30 woorden, de 15 eerder aangeboden woorden te herkennen.

Het onderzoek naar de validiteit van de digitale afname van de WLT A/V werd uitgevoerd door Schreurs et al. (2017), met 72 deelnemers geworven uit geheugenklinieken van MUMC en AMC, hoofdzakelijk patiënten met geheugenklachten. Het onderzoek ondersteunt de validiteit van geautomatiseerde beoordelingen in een populatie van patiënten van geheugenklinieken.

Bij vergelijking van de prestaties tussen de papier-en-potlood en digitale afname zijn geen significante verschillen op de cognitieve taken gevonden.

Toepassing in Metrisquare

Met DigiDiag kan de WLT A/V digitaal worden afgenomen. Het programma berekent automatisch de score volgens de juiste normen en levert een gedetailleerd rapport.

Deze test is door Metrisquare B.V. te Sittard vervaardigd na schriftelijke toestemming van de uitgever. Deze test is auteursrechtelijk beschermd en het verveelvoudigen en/of verspreiden, in welke vorm dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever is niet toegestaan. Aan de uitkomsten van de test kunnen geen rechten worden ontleend.

Bronnen

Schreurs, S., in de Braek, D., Vaessen, B., van Twillert, B., Rozendaal, N., Stapert, S., & Ponds, R. (2016). Tap into the future: Computerized cognitive assessment in a memory clinic. [Ongepubliceert artikel] The Clinical Neuropsychologist.